[Giò Bò Dắt Mũi]
Hiệu Ứng Nổi Trội Và Những Ảo Tưởng Phổ Biến
Có thể bạn chưa biết, những thông tin bạn tiếp nhận hàng ngày thường làm bạn ảo tưởng.
- Thôi không đi máy bay đâu! Sợ lắm!
- Sao mà tin cho được, giờ đâu đâu cũng toàn người xấu!
- Con người ta thì tấm gương nghèo vượt khó,con mình thì…
- Chỉ có bọn não ngắn mới gửi tiền ngân hàng. Đầu tư đi! Tiền là phải đẻ ra tiền!
…..
 |
| Hiệu ứng nổi trội |
Một Số Ảo Tưởng Phổ Biến
1. Máy bay nguy hiểm.
Sẽ có người nói rằng: Máy bay nguy hiểm lắm, thấy báo đài nói tai nạt suốt!
Đấy là họ nghĩ vậy chứ thực ra đi máy bay chỉ khiến bạn bất tử mà thôi.
Theo số liệu thống kê năm 2019 của hãng tư vấn hàng không To 70: Trung bình cứ 5.58 triệu chuyến bay mới có một người chết vì tai nạn.
Điều này đồng nghĩa với việc, bạn sẽ tìm đến cái chết nhanh hơn bằng cách ngồi nhà và xem tivi thay vì trèo lên máy bay.
2. Xã hội toàn người xấu.
Chúng ta ưa thích những thông tin tiêu cực, nóng bỏng và giật gân. Đó là một phần của bản năng, thứ giúp chúng ta tránh xa nguy hiểm và đề phòng với những rủi ro ở tương lai. Nhưng cái bản năng này cũng là nguyên nhân khiến ta thích đọc những mẩu tin chém giết, cướp của, lừa đảo…. hơn là tấm gương người tốt việc tốt.
Truyền thông thích điều này! Và thế là họ cho chúng ta thứ ta muốn - đời toàn người xấu. Người tốt không ăn khách đâu!
3. Học sinh, sinh viên ưu tú.
Cũng như máy bay và người xấu, học sinh sinh, sinh viên ưu tú lại thường là tác phẩm của “bệnh thành tích”.
Cứ nhìn lại cái lớp học của bạn mà xem! Nhà trường và giáo viên luôn tập trung sự chú ý cho những cá nhân nổi trội và ỉm đi lũ cuối danh sách. Tin tốt là mô hình chung, điều này khuyến khích chúng ta học tập và phát triển. Nhưng tin xấu là các bậc phụ huynh lại có quá nhiều “con nhà người ta” để mà dè bỉu và dằn vặt con mình. Họ quên mất đó chỉ là thiểu số.
4. Chơi game vô bổ.
Mặc cho rất nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng chơi game giúp thư giãn, cải thiện trí nhớ, tăng khả năng tập trung, phản xạ, tính sáng tạo, đồng hội và nhiều thứ khác. Tất nhiên, nó chỉ có ích khi ở mức độ vừa phải và điều độ.
Nhưng có điều độ hay không thì cũng chả quan trọng. Bời vì lướt qua một lượt ta sẽ chỉ thấy các phương tiện đại chúng nói về những trường hợp cá biệt: đột tử, bỏ học, ăn cắp tiền, ám ảnh bạo lực do chơi game…..
Vậy là từ một “trò chơi giải trí” chơi game được gán với cái mác “tệ nạn”.
- Có ai bắt tôi đi chứ tôi đang “tệ nạn” lắm rồi đây này!
5. Gửi tiền ngân hàng là ngu.
Đồng ý là gửi tiền ngân hàng không phải là một lựa chọn “ngon ăn” lắm. Nhưng chắc chắn nó “ngon ăn” hơn việc chả biết gì về đầu tư mà vác hết thành quả lao động của mình đi đầu tư. Chẳng khác nào “đánh bạc”.
6. Khởi nghiệp đi!
Ờ thì, bạn cũng nên khởi nghiệp. Cơ mà đời thì không phải màu hồng. Mười đứa ra đi thì tám đứa hy sinh, một đứa dặt dẹo.
Vấn đề ở chỗ, chúng ta chỉ được thấy những tấm gương khởi nghiệp thành công được thần thánh hóa và ca tụng thôi, còn lũ thất bại thì chả ai dòm ngó. Thêm vào đó là một cơ số những kẻ “giả mạo” giàu có và thành đạt làm nhiều người tin rằng có thể tay không mà bắt giặc. Giặc thì chả thấy mà chỉ thấy một đống nợ đem về.
7. Về quê trồng rau, nuôi cá.
Gần đây rộ lên phong trào, rời thành phố bon chen để tìm về các làng quê sống cuộc đời bình yên, thư thái.
Nghe thì cũng có vẻ hay, nhưng chưa chắc. Nếu bạn chưa từng rộp tay lên vì cầm quốc, đen thui lủi vì dãi nắng cả ngày dưới trưa hè tháng sáu hay ăn cơm chung với mùi phân lợn thì bạn nên thử rồi hãy quyết định cũng chưa muộn.
Là một người xuất thân thuần nông, mình có thể khẳng định với bạn rằng: “Vui thú điền viên” chỉ thành hiện thực khi bạn có một tài khoản tiết kiệm tiêu mãi không hết thôi! Nếu không có thì thôi dẹp.
8. Và rất rất nhiều những “ảo tưởng” khác nữa.
Nhưng mình nghĩ không nên thẳng thắn quá kẻo người ta ghét nên thôi.
Mở ngoặc: Thật ra là mình lười.
Hiệu Ứng Nổi Trội
Bạn thấy đấy! Có rất nhiều những ảo tưởng. Vậy lý do cho điều này là gì?
Nguyên nhân đằng sau tất cả những hiểu lầm này là bởi vì bộ não của chúng ta luôn lọc và chú ý tới những thông tin nổi bật. Nó được biết đến với tên gọi: Hiệu ứng nổi trội.
Hiệu ứng nổi trội hay thiên kiến nổi trội (salience bias) xuất hiện khi những đặc điểm nổi bật của một sự việc, sự vật, hiện tượng hay con người nhận được nhiều sự chú ý hơn mức xứng đáng trong khi bỏ qua những thứ không thu hút sự chú ý của chúng ta.
Hãy nghĩ đến vé số! Tỉ lệ trúng vé độc đắc là 1/1 triệu. Nhưng dường như điều này không hề có ý nghĩa, sự chú ý của chúng ta chỉ tập trung vào thứ nổi bật duy nhất - tiền thưởng.
Cùng với đó là hàng trăm, hàng ngàn video, bài viết nhắc đi nhắc lại về những con người may mắn với giải thưởng.
Tương tự thế, việc nhận ra những người đàn ông xấu (đàn ông toàn lũ đểu) và phụ nữ ham vật chất (phụ nữ chỉ biết đến tiền) thì tốt hơn về mặt sinh tồn. Nó giúp cả hai giới cảnh giác hơn và có chiến lược cụ thể để tìm được bạn tình tiềm năng.
Nhưng chú ý hơn là một đằng còn kết luận lại là một nẻo. Không thể vì sự chú ý quá đáng của bản thân mà có thể vơ đũa cả nắm.
Không chỉ vậy, truyền thông cũng tận dụng hiệu ứng này. Thay vì đăng tải những nội dung không mấy nổi bật, nhàm chán. Họ thu hút chúng ta bằng những tin tức hấp dẫn, giật gân hoặc tràn đầy cảm hứng. Thứ khiến chúng ta có những nhận thức sai lầm, lệch lạc về cuộc sống.
Hẳn là bạn đã xem Shark Tank, những gì ta được xem chỉ là bản cắt xóa, chỉnh sửa thôi! Sẽ thế nào nếu ta chỉ thấy hầu hết những người gọi vốn đều cắp đít ra về với cái túi rỗng không? Vậy thì hẳn là đời sẽ hơi um ám.
Chia sẻ bài viết này để những người xung quanh bạn ngưng ảo tưởng nha!
Chúc Quý Khách Ngon Miệng!
____________________
Fanpage: Tại Đây!
Youtube: Tại Đây!
Spotify: Tại Đây!
Xem thêm các hiệu ứng tâm lý khác: Tại Đây!
Xem thêm các bài viết cùng chủ đề kinh tế học hành vi: Tại đây!
Xem thêm các mẹo tâm lý khác: Tại Đây!
Xem thêm về chủ đề nhận thức: Tại Đây!
Các câu hỏi tâm lý thường gặp: Tại đây!
Xàm Xí: Tại đây!
